به نام پروردگار ورق های معرفت
شیر ( شیر ایران )
شیر یکی از نیرومند ترین و زیباترین پستانداران جهان است . شیر از خانواده ی گربه سانان و از راسته ی گوشت خواران است . شیر از لحاظ اندازه ی بدن و دم تقریبا مانند ببر است . در شبیه سازی نبرد این دو گربه سان ، شیر پیروز شد . اما بسیاری بر این عقیده اند که ببر به راحتی بر شیر چیره خواهد شد . البته به دلیل وزن بیشتر بزرگترین ببر جهان یعنی ببر سیبری از بزرگترین شیر ، شاید حق با مدافعان ببر باشد و ببر سلطان جنگل است .
اما نکته ای که اینجا وجود دارد این است که شیرها تحمل فوق العاده بیشتری نسبت به ببرها دارند و سختی های بیشتری را نسبت به پسرعموی خود تحمل می کنند . همچنین شیر بر خلاف لقبش که سلطان جنگل است ، بیشتر در بیشه ها و نیزارها و چمن زارها زندگی می کند .
مشخصات :
شیر جانوری با وزن 150 تا 250 کیلوگرم برای نرها و 120 تا 182 کیلوگرم برای ماده هاست . بیشترین وزن یک شیر در جهان 272 کیلوگرم بوده است . اندازه ی بدن شیرها بین 140 تا 200 سانتی متر و طول دم آنان از 65 سانتی متر تا یک متر است . شیر موجودی است که در قلمرو اختصاصی خود روزانه 20 ساعت استراحت می کند . اکثر شیرها در روز شکار می کنند اما در مناطقی که آنها شکار می شوند یا مورد هجوم دیگر موجودات قرار می گیرند ، شب ها و مخصوصا ساعات اولیه ی شب به شکار می پردازند .
زیست گاه :
شیرها در مناطق گوناگونی مانند جنگل های نه چندان انبوه ، بیشه ها ، نیزارها ، بوته زارها ، علف زارها و دشت های نزدیک به آب زندگی می کنند . این جانوران مانند دیگر گربه سانان به آب علاقه دارند و از آن دوری نمی کنند .
قلمرو و گروه :
شیرها گروه هایی را تشکیل می دهند که معمولا 3 شیر نر و 15 شیر ماده به همراه توله ها در یک قلمرو مشخص زندگی می کنند و شیرهای نر مجرد که از گروه رانده می شوند با هم یک گروه را تشکیل می دهند . بر خلاف بسیاری از جانوران ، شیر نر ، شیرهای ماده و توله ها را ترک نمی کند و از آنان و قلمرو آنان در برابر دشمن حفاظت می کند . شیرها دشمنی پایان ناپذیری با کفتارها بر سر قلمرو دارند . بسیاری از اوقات هم بین این دو پستاندار ، نبرد برای طعمه ی شکار شده صورت می گیرد . شیرها و کفتارها به صورت دسته جمعی نبرد می کنند و این جنگ ها تلفات زیادی برای هر دو گروه دارد . مخصوصا کفتارها بیشتر صدمه می بینند . یک شیر ماده که عصبانی یا گرسنه باشد می تواند با 12 کفتار مقابله کند . اما کفتارها هم به قدرت گروهی خود در نبرد با شیرها اتکا می کنند . در یکی از نبردهای شیر و کفتار بر سر قلمرو در جنوب آدیس آبابا ( پایتخت اتیوپی ) که دو هفته به طول انجامید ، 35 کفتار و 6 قلاده شیر از بین رفتند و در نهایت شیرها پیروز شدند .
تولد و مراحل رشد :
شیرهای ماده 102 تا 103 روز باردار هستند و پس از آن 1 تا 6 توله به دنیا می آورند . در بیشتر مواقع تعداد توله ها 2 تا 3 قلاده است . این توله ها تا 6 ماهگی از شیر مادرشان تغذیه می کنند در صورتی که از 3 ماهگی می توانند گوشت هم بخورند . این شیرهای جوان در 18 ماهگی قادر به زادآوری هستند و در 5 سالگی کاملا بالغ می شوند . تا 4 الی 5 ماهگی ، یک یا دو شیر بالغ در زمانی که گله برای شکار رهسپار می شود در منطقه ی امنی باقی می مانند و از توله ها نگهداری می کنند . پس از شکار ، شیر ماده ای بازمی گردد و شیرهای بالغ و توله ها را با خود به محل شکار می برد . توله شیرها پس از 4 ماهگی می توانند هنگام شکار با مادر خود باشند .
رژیم غذایی و شکار :
طعمه های شیر به منطقه ای که در آن زندگی می کند بستگی دارد . شیر از جانورانی همچون گورخر ، غزال ، آهو ، بز کوهی آفریقایی ، گراز و دام های اهلی مانند گاو و گوسفند تغذیه می کند . آنها همچنین به صورت گروهی ، گاومیش های وحشی آفریقا ، زرافه های بلند قامت و بچه فیل ها و حتی گاهی فیل های غول پیکر را شکار می کنند . حتی دیده شده است که شیر پرندگان و کروکودیل ها را هم شکار می کند .
در مناطقی از آفریقا شیرها فقط به یک طعمه وابستگی پیدا کرده اند و شاید همین امر باعث شود گونه ای جدید به دنیای شیرها اضافه شود . مانند شیرهایی که فقط گاومیش شکار می کنند .
شکار در بین شیرها بر عهده ی ماده های گروه می باشد و نرها هنگامی سر می رسند که ماده ها پوست شکار را کنده اند و گوشت آماده ی خوردن است . شیرهای نر فقط زمانی وارد عمل شکار می شوند که شکار بسیار قدرتمند باشد یا طعمه ی شکار شده مورد هجوم دیگر جانوران قرار گرفته باشد .
شیر و انسان :
حمله ی شیر به انسان به ندرت صورت می پذیرد و تنها زمانی اتفاق می افتد که شیر بسیار گرسنه باشد یا بخواهد از خود در برابر انسان دفاع کند . البته در چند سال گذشته ، مردم مناطقی از آفریقا از حمله ی شیرها به انسان ها و مناطق زندگی آنها بسیار ناراحت شده اند و شاید همین امر به کشتار شیر و کم شدن تعداد آن بیانجامد .
انواع گونه های شیر در جهان :
شیرها در جهان به طور کل به 2 گروه آفریقایی و آسیایی تقسیم می شوند . البته در قدیم شیرهای بیشتری وجود داشته اند که امروزه تنها این دو گونه باقی مانده اند .
شیر بربری ( Barbary Lion ) که تا اویل قرن بیستم هم وجود داشت ، امروزه منقرض شده است . محل زندگی شیر بربری از مناطق مرکزی مراکش تا صحرای لیبی و سواحل دریای سرخ در مصر بود و تمام کرانه های ساحلی شمال آفریقا را در بر می گرفت .
نظرات شما عزیزان: